Cà phê do người Pháp mang đến Việt Nam từ thế kỷ XIX và đã xuất hiện giữa lòng Hà Nội từ năm 1883. Từ đó đến nay, cà phê đã hiện hữu trên từng con phố, trở thành nét văn hóa riêng của người Hà Nội bởi mùi thơm hấp dẫn và vị ngon đặc trưng.
Thưởng thức cà phê từ lâu đã trở thành thú tao nhã của người dân nơi đây, từ cà phê phin, cà phê đen, cà phê nâu, cà phê trứng, cà phê nóng, cà phê đá… đến các loại cà phê đặc biệt như cà phê chồn… Người Hà Nội chọn cà phê bằng cách đến uống “chung thân” ở những quán đúng khẩu vị của mình. Cái thú được nhâm nhi ly cà phê nơi quán hàng quen thuộc, trò chuyện cùng bạn hữu hay ngồi một mình trầm ngâm bên phin cà phê tí tách nhỏ giọt, ngắm nhìn dòng người qua lại đã là điều không thể thiếu với nhiều người Hà Nội. Lâu dần, thú vui thưởng thức cà phê sáng – trưa – chiều – tối trở thành một nét văn hóa, một phong cách sống của người dân nơi đây. Người ta thường tìm đến cà phê như kiếm tìm sự thư giãn, khoan thai, tri kỷ, cảm hứng sáng tạo. Để được thưởng thức ly cà phê ngon, pha chế cà phê là cả một nghệ thuật. Phin và ly pha cà phê phải thật sạch. Một lượng cà phê bột được đổ vào lòng phin tùy thuộc vào sở thích của người uống. Lót dưới ly là một cái bát rộng miệng, khi chế nước sôi vào phin thì cũng đổ đầy nước sôi vào bát, bảo đảm cho buồng lọc của phin đủ độ nóng cần thiết và giữ cho ly cà phê không bị nguội. Mùi thơm cà phê nhè nhẹ nhưng mang lại cảm giác hưng phấn mênh mang, khiến cho người thưởng thức say mê, đắm đuối với cái vị đắng thơm ngon đến vô cùng.
Theo thời gian và năm tháng, cà phê ở Hà Nội có nhiều đổi thay về hương vị và cách thưởng thức. Những quán cà phê thường nằm trong những nhà cổ, phố cổ, với tường vôi bạc màu, mái ngói rêu phong. Với người Hà Nội, quán cà phê không cần phải sang trọng, xa hoa mà quan trọng là chất lượng cà phê phải ngon. Ngồi trong quán cà phê, người ta có thể nhìn ngắm Hà Nội cả bốn mùa, trong cái nắng của ngày hè oi ả, trong cái rét mướt của ngày đông giá lạnh… bâng khuâng thả hồn theo nắng, theo gió, chìm trong không gian rất Hà Nội. Gọi cho mình một ly cà phê đen, thưởng thức vị “chậm” của thời gian, cũng là cái thú của nhiều người.